🍎🥔 Hete bliksem… dat was bij de bomma steevast een gerecht waar je tong van ging dansen! Niet omdat het pikant was, maar omdat je mond letterlijk in de fik stond van de dampende puree vol appel en spek.
De geur van gebruinde uien en gestoofde appels kwam ons tegemoet als we in huis binnenkwamen. De pot stond immers zachtjes gewoon te sudderen op de brandende stoof. Wij kinderen bliezen aan tafel ons de longen uit… Grootouders roerden flink wat in hun bord: die waren slimmer (of hadden minder adem).
Het is zo’n typisch oud-Vlaams gerecht:
- arm van ingrediënten is, maar
- rijk van smaak.
Al wat je nodig hebt is: aardappelen, appels, spek, een beetje tijd en… Je krijgt een stoemp als geen andere.
We vergelijken hieronder onze klassieker met de versie van Jeroen Meus (die er z’n eigen draai aan geeft, inclusief een krokant korstje uit de oven). Maar eerst: terug naar de basis. Naar hoe bomma het vroeger maakte, op ’t gasvuur, of zachtjes naprutellend op de stoof en… met veel liefde.
Veelgestelde vragen over hete bliksem
Wat is het verschil tussen hete bliksem en gewone appelstoemp?
Hete bliksem is eigenlijk een appelstoemp, maar ene die flink wat langer suddert. De appels zijn niet zomaar stukjes fruit tussen de puree — ze worden mee gestoofd en geven het gerecht die typische zoet-zure smaak. Bovendien zit er meestal ook spek in en wordt alles in één pot klaargemaakt. Bij Jeroen Meus gaat het zelfs nog even onder de grill met chapeluur!
Welke appels gebruik ik het best?
Voor hete bliksem kies je best een mix van zoete en zure appels. Denk aan:
- Boskoop of Elstar (stevig en licht zuur)
- Jonagold of Gala (zoet en sappig)
Deze combinaties zorgen voor een mooie balans tussen smeuïgheid en frisheid.
Kan ik hete bliksem maken zonder spek?
Zeker! Voor een vegetarische versie kun je het spek weglaten en eventueel vervangen door:
- Gebakken champignons
- Gerookte tofu of tempeh
- Of gewoon extra veel ajuinen en kruiden
De smaak wordt anders, maar nog altijd heerlijk heet en vullend.
Kan ik hete bliksem invriezen?
Ja hoor! Laat het gerecht volledig afkoelen, schep het in porties in diepvriesdozen en vries in. Hou er wel rekening mee dat het bij ontdooien iets vochtiger zal worden. Even in de oven laten korsten met chapeluur zoals Jeroen Meus het doet, maakt dat weer goed!
Moet ik echt 1,5 uur laten sudderen?
Voor de klassieke Meus-versie wel. Voor grootmoeders wijze zeker: want die pot stond gewoon lang op de stoof zeer zachtjes te sudderen. Maar als je wat minder tijd hebt, kun je:
- De aardappelen en appels kleiner snijden
- Alles sneller gaar laten worden in zo’n 30-40 minuten
- En dan eventueel pureren of niet, naar wens
Het langzame sudderen geeft wel die unieke smaak en textuur, dus als je tijd hebt: zeker doen!
Inhoudsopgave
Verschillen tussen Ons Kookboek en Jeroen Meus
Aardappelen & Appels:
- Ons Kookboek: Gebruikt half zure en half zoete appels; aardappelen worden gepureerd met boter.
- Jeroen Meus: Gebruikt stevige appels zoals Elstar en Boskoop; aardappelen worden niet gepureerd maar tot moes gekookt.
Spek:
- Ons Kookboek: Voegt het spek in zijn geheel toe tijdens het koken en snijdt het na het sudderen in stukken.
- Jeroen Meus: Snijdt het spek vooraf in stukjes en bakt het mee vanaf het begin.
Bereidingstijd:
- Ons Kookboek: Laat het gerecht ongeveer 30 minuten sudderen.
- Jeroen Meus: Laat het gerecht 1 tot 1,5 uur rustig pruttelen.
Afwerking:
- Ons Kookboek: Serveer direct na het pureren.
- Jeroen Meus: Plaats het gerecht in een ovenschotel, bestrooi met chapeluur (paneermeel) en laat aankorsten in een hete oven.
Ingrediëntenlijst (voor 4 personen)
- 1 klont boter
- 200 g spek in blokjes
- 4 tot 5 uien, in halve ringen
- 2 kg bloemige aardappelen (bij voorkeur geen Bintje)
- 2 kg appels (bij voorkeur Elstar of Boskoop)
- 2-3 takjes tijm
- 2 laurierblaadjes
- Peper en zout naar smaak
- Chapeluur (paneermeel) voor de korst
Stapsgewijze Instructies
Voorbereiding:
- Smelt de boter in een grote stoofpot en voeg het spek toe. Bak het spek mooi bruin aan.
- Voeg de uien toe en bak mee totdat ze glazig zijn.
Toevoegen van Aardappelen en Appels:
- Schil de aardappelen en snijd ze in stukjes. Voeg toe aan de stoofpot.
- Voeg een beetje water toe (ongeveer 100 ml) om aanbranden te voorkomen.
- Schil de appels, verwijder het klokhuis en snijd in grote stukken. Voeg toe aan de stoofpot samen met de tijm en laurierblaadjes.
Sudderen:
- Plaats het deksel op de pot en laat het geheel 1 tot 1,5 uur rustig pruttelen op laag vuur.
- Roer af en toe om aanbakken te voorkomen.
Afwerken:
- Verwijder de tijm en laurierblaadjes.
- Schep het mengsel in een ovenschaal.
- Bestrooi met chapeluur en plaats onder de grill of in een hete oven totdat er een goudbruine korst ontstaat
Tips voor variaties
- Met Gehakt: Mijn favoriet! Voeg 500 g rul gebakken gehakt toe voor een vleesrijkere versie.
- Vegetarisch: Laat het spek weg en voeg extra kruiden zoals nootmuskaat of kerriepoeder toe voor extra smaak.
- Met Peren: Vervang de helft van de appels door peren voor een zoetere smaak
Hete bliksem recept van Jeroen Meus
Ingrediënten
- een klont boter
- dikke spekstukjes van een paar dikke sneden spek
- 4 tot 5 ajuinen
- 2 kilogram aardappelen bloemig en dan liefst geen Bintje - heel belangrijk!
- 2 kilogram appels
- tijmtakjes en laurierblaadjes
- peper en zout
- chapeluur
Instructies
- Smelt de boter in een grote stoofpot en voeg het spek toe. Begin mooi te bakken.
- Snijd ondertussen de ajuin in grove halve ringen en laat mee bakken. Roer zo nu en dan om.
- Ondertussen schil je de aardappelen, snijd in stukjes en voeg toe aan de stoofpot.
- Voeg een beetje water toe.
- Snijd ondertussen de appels in grote stukken en voeg toe aan de stoofpot met wat tijmtakjes en laurierblaadjes. Doe het deksel op de pot en laat 1 tot anderhalf uur rustig pruttelen. Roer af en toe om, zodat er niets aanbrandt en kruid met peper en zout.
- Jeroen vist er dan de tijm en laurier uit, doet de nog ietwat vochtige hete bliksem in een ovenschotel (zodanig platgekookt dat er geen aardappelstamper meer aan te pas komt), overstrooit met chapeluur en laat aankorsten in de hete oven.
Freddy Michiels
ziet er lekker uit
Raf
Ik maak Hete Bliksem volgens het recept van Ons Kookboek. Jeroen zei vroeger immers zelf dat hij zo nu en dan al eens inspiratie ging opzoeken uit “Ons Kookboek”… Logisch ook, want dat boek bevat de “dagelijkse kost” van de Vlaamse huismoeders, opgeschreven door het KVLV ofte toentertijd “Den Boerinnenbond”. Deglijke, klassieke Vlaamse kost dus.